Het Brusselse lerarentekort is en blijft een acute bedreiging voor de toekomst van onze kinderen. Uit recente cijfers bleek opnieuw dat het Nederlandstalig onderwijs een trieste koploper is op vlak van niet-ingevulde vacatures. Op aangeven van Vlaams parlementslid Hannelore Goeman (Vooruit) keurde het Vlaams parlement daarom recent een belangrijke noodmaatregel goed. Vanaf vandaag kunnen Nederlandstalige scholen in Brussel àlle niet-ingevulde lerarenuren omzetten in punten. Zo kunnen ze direct extra mensen voor niet-pedagogische taken aanwerven en de leerkrachten ontlasten. “We moeten alles op alles zetten om de leerkrachten die er zijn te houden en hen extra ondersteuning te geven”, zegt Goeman.
De gevolgen van het Brusselse lerarentekort zijn ingrijpend. Honderden kinderen hebben soms maanden geen leerkracht Nederlands of wiskunde en zitten uren in de studie. Sommige scholen zijn overgeschakeld naar een vierdaagse lesweek. In de meest dramatische gevallen sluiten scholen een volledige klas, zoals basisschool Balder in Sint-Gillis onlangs. Ouders en kinderen moeten in het midden van het schooljaar dan plots op zoek naar een andere school. En een plek vinden in het Nederlandstalig onderwijs in Brussel is sowieso vaak aartsmoeilijk.
“Ik lig er echt van wakker hoe er met de kansen van onze Brusselse kinderen wordt gespeeld,” zegt Vlaams Parlementslid Hannelore Goeman (Vooruit). “Brussel is het jongste gewest. Onze jeugd is onze kracht, maar we zijn vandaag aan het smossen met hun talent. Als we willen dat onze jongeren iets van hun leven maken, dan hebben ze leerkrachten nodig. En die zijn er vandaag niet genoeg. Dat is een absoluut drama voor onze stad.”
Goeman wijst erop hoe het lerarentekort in Brussel nog een pak acuter is dan in de rest van Vlaanderen: twee keer groter dan in Antwerpen of Gent. Anders dan in Vlaanderen is de dreiging van klassluitingen hier jammer genoeg heel reëel. Ze pleit daarom al langer voor noodmaatregelen, specifiek voor Brussel. Die moeten scholen nu in eerste instantie overeind houden, door de leerkrachten die er zijn aan boord te houden.
“Tijdens mijn schoolbezoeken hoor ik vaak hoe scholen waar een paar leerkrachten vertrekken snel in een negatieve spiraal verzeilen: de overblijvers moeten veel werk overnemen en haken af. Zeker nu er voor veel Brusselse leerkrachten die in Vlaanderen wonen ook dichter bij huis vacatures openstaan. Zo raken Brusselse scholen soms snel op de rand van de afgrond.”
“We moeten daarom eerst en vooral alles op alles zetten om de leerkrachten die we hebben hier te houden, door hen goed te soigneren en extra te ondersteunen. Dat is exact de bedoeling van een amendement dat ik net voor het reces, samen met collega Daniëls (N-VA) en Vandromme (CD&V), goedgekeurd heb gekregen.”
Niet-ingevulde lerarenuren omzetten
Heel concreet zullen alle Nederlandstalige scholen in het Brussels gewest voortaan 100% van de niet-ingevulde lerarenuren kunnen omzetten naar zogenaamde ‘punten’. Met die punten kunnen scholen extra ondersteunend personeel aanwerven. Die kunnen helpen met niet-pedagogische taken zoals klasmanagement, opvoedingstaken, administratie, toezicht, ….
“Er is nù nood aan extra handen in de klas. Ook als signaal dat we absoluut willen vermijden dat onze leerkrachten er alleen voor staan – letterlijk.”
Dat systeem van omzetting van niet-ingevulde uren bestaat in Vlaanderen ook, maar kan maar voor 20% van die niet-ingevulde uren. Gezien de acute situatie in Brussel wordt dat plafond daar nu dus opgetrokken tot 100%. Bovendien is die omzetting in Vlaanderen maar mogelijk vanaf 1 oktober. In Brussel kan dat voortaan al vanaf 1 september, vandaag dus.
“Normaal moeten directies eerst een maand proberen om de openstaande vacatures in te vullen voor ze mogen omzetten, maar in Brussel is dat vandaag een hopeloze zaak. Veel Brusselse scholen starten het schooljaar sowieso met een onvolledig team, zonder zicht op beterschap. Dan heeft het geen zin de school een maand te laten ploeteren. Nu geven we de directies de mogelijkheid zo snel mogelijk een team bij elkaar te krijgen.”
Goeman beseft dat dit een noodmaatregel is. “Op termijn hebben we natuurlijk nood aan extra leerkrachten. We hebben daarom hoge verwachtingen van de structurele plannen van Minister Demir. De job moet aantrekkelijker en haalbaarder gemaakt worden. En ook de lerarenopleidingen moeten versterkt worden, ook in Brussel. De grote uitdaging hier is om meer Brusselaars voor de klas te krijgen. Dat begint met jongeren warm maken voor de job, met scouting en coachingprogramma’s. Maar ook investeren in leer- en oefenkansen Nederlands – zoals de Vlaamse regering nu doet – zodat onze Brusselse jongeren aan einde van middelbaar zelf sterk genoeg staan om de volgende generatie op te leiden,” zegt Goeman.
Ze besluit op een positieve noot: “Een tijd geleden voerden honderden Brusselse, Nederlandstalige scholen actie met de boodschap ‘Vergeet Brussel niet’. Deze maatregel bewijst dat we als parlementsleden onze hoofdstad allerminst zijn vergeten. Dat is ook mijn job als Vlaams parlementslid uit Brussel. Werk maken van concrete noodoplossingen op korte termijn en blijven inzetten op meer structurele oplossingen op langere termijn die onze stad vooruit helpen. Altijd vanuit dezelfde overtuiging: dat Vlaanderen en Brussel elkaar niet alleen nodig hebben, maar ook kunnen versterken.”