Een nieuw pact voor Brussel
Een meer eenvoudig, meer solidair en beter bestuurd Brussel
Het institutionele vraagstuk van Brussel heeft onze beweging altijd heel na aan het hart gelegen. Voor Vooruit.brussels is er een grote nood aan een beter georganiseerd en vereenvoudigd gewest. Enkel zo komen we tot meer solidariteit en herverdeling, een meer efficiënte besteding van publieke middelen, en tot een betere dienstverlening naar de burger.
Net om die reden lieten we ook het Brussels Gewest volledig doorlichten door de OESO die met haar Metropolitan Review de vinger op een aantal beleidsuitdagingen legt die onze beweging al meer dan twee decennia aankaart. De OESO bevestigt immers dat de huidige bestuurlijke organisatie van Brussel een negatieve invloed heeft op de economische groei, de stadsontwikkeling, de bestuurlijke transparantie en efficiëntie, en de financiële draagkracht van ons gewest. Vooruit.brussels heeft altijd het voortouw genomen in het bepleiten van een institutionele hervorming om Brussel te rationaliseren. We staat klaar om hier positief mee aan de slag te gaan met als enige kompas het belang van de Brusselaar.
Het Gewest wordt in 2024 35 jaar oud. Hoogtijd om zich een aantal existentiële vragen te stellen over hoe het anders en beter kan.
Met Vooruit.brussels gaan we daarom resoluut voor een nieuw Pact voor Brussel:
- Een rationalisering die zo’n anderhalf miljard euro kan opleveren en zo kan geïnvesteerd worden in de mensen in plaats van in structuren. In ruil vragen we een eerlijke financiering van Brussel op basis van objectieve parameters.
- Een staatshervorming waar Brussel mee aan tafel zit als volwaardige gesprekspartner, en niet zomaar de rekening betaalt voor wat Vlamingen en Walen onderling afspreken.
- Een efficiënter en coherenter georganiseerd en bestuurd Brussel door alle 19 gemeenten te fuseren tot één nieuw Stadsgewest Brussel-Hoofdstad, dat samen komt te vallen met het huidige Hoofdstedelijke Gewest.
- Eén stadsgewest mét onvoorwaardelijke garanties op Nederlandstalige dienstverlening.
- Een nieuw sociaal contract met de Brusselaar: met méér value for money (minder geld naar structuren, meer naar beleid), méér solidariteit (door één OCMW, één bestuur, één begroting en één politiezone), en méér transparantie en beter bestuur (sterkere verantwoording en democratie).
- Het is letterlijk money time: de komende legislatuur staan we voor enorme budgettaire uitdagingen, na de vele crisisuitgaven die de huidige regering noodgedwongen heeft moeten maken om onze economie, het welzijn en de welvaart van de burgers te vrijwaren. De institutionele agenda valt niet langer uit te stellen.
Daar waar anderen al hopen op nieuwe bronnen van financiering, stellen wij heel duidelijk dat er geen verdere financiering voor Brussel kan komen zonder ook de nodige interne hervormingen door te voeren. Een interne stadshervorming gaat dus hand in hand met een staatshervorming. Voor de eerste oefening hebben we zelf heel wat touwtjes in handen om onze boel op orde te krijgen, de tweede vereist een grondwetsherziening.
Concreet: dit zijn onze voorstellen voor een hervormd Brussel
Een stadshervorming en staatshervorming: één stadsgewest, vele stadsdelen
Brussel telt te veel besturen, te veel politici en te veel administraties waardoor iedereen bevoegd is en niemand verantwoordelijk. Het Brussels Gewest is institutioneel een gewest maar sociaal-economisch een stad. De financiële toestand van ons gewest dwingt ons tot een fundamentele en grondige interne hervorming. Een eengemaakt bestuur is geen institutionele fetisj, maar een middel om het leven van de Brusselaar kwaliteitsvoller en rechtvaardiger te maken.
- De gemeenten, OCMW’s en politiezones worden daarom gefusioneerd en worden samen met het gewest, de agglomeratie en de provincie vervangen door één hoofdstedelijk stadsgewest genaamd Brussel-Hoofdstad.
- Parallel maken we werk van beleid dichtbij de mensen en aangepast aan de eigenheid van elke wijk. Er komen daarom districten of stadsdelen die in aantal véél hoger zijn dan de huidige gemeentes zoals bijv. Laken, Neder-Over-Heembeek of Haren. De stadsdelen volgen logische grenzen en voor aangelegenheden waarbij wijkgrenzen geen rol zouden mogen spelen wordt het beleid overgedragen naar het stadsgewest.
- Burgers kunnen terecht bij lokale antennes voor informatie en administratie van zowel het stadsgewest als het stadsdeel. Burgers kunnen een parkeerkaart of identiteitskaart aanvragen, langsgaan bij een sociaal adviseur of deelnemen aan een burgerpanel.
- Ook de OCMW’s gefusioneerd tot één OCMW dat afhangt van de hoofdstedelijke raad. Elke Brusselaar heeft recht op dezelfde sociale bijstand die wordt gefinancierd vanuit de algemene begroting op niveau van het stadsgewest.
- De huidige zes politiezones worden gefusioneerd tot 1 politiezone met 1 korpschef onder leiding van de Minister-President/burgemeester. Om de rol van de nabijheidspolitie te vergroten worden bemande lokale politieantennes
- We voeren de Optiris hervormingsoefening uit die de weg moet banen naar een meer strategisch aangestuurde overheidsadminstratie waarbij de wildgroei van agentschappen wordt tegengaan en een tegenbeweging wordt ingezet richting een inkanteling, clustering en, ultiem de fusie, van publieke verschillende administraties, agentschappen en organismes (zoals bijvoorbeeld de verschillende organismes bevoegd voor huisvesting en woningproductie).
- Zwembaden, sportcomplexen en stadia worden beheerd door het stadsgewest dat gelijke tarieven garandeert voor alle Brusselaars en openingsuren en renovatie die op elkaar zijn afgestemd.
- Aangezien we de gemeenten fuseren tot één nieuw Brussel-Hoofdstad, wordt het in eenzelfde adem mogelijk om het door ons lang verzuchte stemrecht voor internationale Brusselaars eindelijk toe te kennen.
Een nieuwe architectuur voor de gemeenschapsbevoegdheden: eenvoudiger, efficiënter en met respect voor het Nederlands
Niet enkel de verhouding tussen gemeenten en gewest maakt Brussel vandaag nodeloos complex, ook de uitrol van de gemeenschapsbevoegdheden zoals die historisch heeft vorm gekregen zorgt voor een bestuurlijk kluwen waar Brusselaars in verloren lopen en waar de garantie op Nederlandstalige dienstverlening vaak ver te zoeken is.
We willen daarom het huidige model inzake de uitoefening van de gemeenschapsbevoegdheden herbekijkenen pleiten voor een nieuwe taakverdeling tussen de verschillende betrokken overheden.
We streven naar een sterk vereenvoudigde institutionele architectuur mét een wettelijk verankerd Nederlandstalig aanbod op vlak van de bestaande gemeenschapsbevoegdheden op Brussels grondgebied: onderwijs, welzijn, cultuur, jeugd en sport. Telkens met twee belangrijke doelen voor ogen: een efficiënte en laagdrempelige overheid, ten dienste van àlle Brusselaars, én harde garanties op Nederlandstalige dienstverlening voor elke Brusselaar die daarvoor kiest.
- Naar analogie met het fuseren van de 19 gemeentes en OCMW’s binnen het stadsgewest Brussel-Hoofdstad worden ook de GGC, de VGC en de COCOF ingekanteld in diezelfde Hoofdstedelijke structuur.
- Om een correcte Nederlandstalige dienstverlening te garanderen op elke van deze bevoegdheden, wordt wettelijk vastgelegd dat jaarlijks 30% van de beschikbare Hoofdstedelijke budgetten moet worden uitgegeven aan een ééntalig Nederlandstalig aanbod.
- Waarom raken aan wat werkt? In ons model blijft Vlaanderen onverkort bevoegd voor Nederlandstalig onderwijs en kinderopvang in Brussel. Dit geldt evenzeer voor hoger onderwijsinstellingen, inclusief het UZ Brussel
- Gezien de fusie van de gemeentes worden alle vroegere Brusselse gemeentescholen en crèches verenigd in een Hoofdstedelijk net met Brussel-Hoofdstad als inrichtende macht.
- We stappen af van tweetalige dienstverlening binnen het welzijds- en gezondheidsbeleid zoals die theoretisch bestond binnen de huidige GGC-instellingen. Die blijkt in de praktijk een illusie. We kiezen daarom voor een nieuw Hoofdstedelijk model met een aanbod van zowel ééntalig Nederlandstalige, ééntalig Franstalige als tweetalige zorgvoorzieningen en -diensten, georganiseerd onder bevoegdheid van Brussel-Hoofdstad.
- Patiënten binnen Brussel moeten zélf kunnen vragen om naar het dichtstbijzijnde Nederlandstalige ziekenhuis te worden gebracht (in casu UZ Brussel) in plaats van het dichtstbijzijnde als de tijdsafwijking niet meer dan 12 minuten bedraagt. We leggen ook een meertaligheid op waarbij minstens een tweetaligheid (NL-FR) voor de spoeddiensten van alle openbare, Brusselse ziekenhuizen, en dwingen ze af door er een erkennigsvoorwaardevan te maken.
- Brussel-Hoofdstad krijgt de bevoegdheid voor stedelijk/‘lokaal’ cultuur-, jeugd- en sportbeleid en we maken werk van een échte Brusselse sportcompetitie tussen (NL- en FR-talige) sportclubs.